„Sárs­auka­fullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum

Í færslu á Facebook segir Halldóra Rut Baldursdóttir verkefnastjóri hjá TÝRU og listakona frá því að hafa ætlað að kaupa sér IKEA-vasa í verslun Góða Hirðisins við Köllunarklettsveg. Síðan hafi hún fattað að vasinn væri fimm hundruð krónum dýrari en sami vasinn nýr úr IKEA.

Þá sé barnadótið orðið furðulega dýrt sem og aðrir munir í versluninni. „Ég spyr mig hvort það sé verið að vinna gegn markmiðinu að efla hringrásarhagkerfið og halda verði í verslunum Góða hirðisins eins lágu og kostur er,“ segir Halldóra. 

Fréttastofa hafði samband við Halldóru, sem segist hafa séð verðlagið hækka töluvert í Góða hirðinum. Hún lýsir sársaukafullri tilfinningu þegar hún uppgötvaði að vara úr hringrásarhagkerfinu væri dýrari en sama varan nýframleidd. 

Halldóra tekur fram að málið snúist ekki um hana sjálfa. Henni finnist þetta sársaukafullt vegna mannúðar-og umhverfissjónarmiða. Fólk sem eigi minna á milli handanna hafi ekki lengur getu til að versla í Góða hirðinum og nefnir Halldóra að hún eigi sjálf móður sem sé öryrki og versli gjafir og annað handa barnabörnunum í Góða hirðinum en geti það ekki lengur vegna verðlagningar.

Virðist dýrara að versla úr hringrásarhagkerfi en skynditísku

Halldóra segist mikill nytjamarkaðaunnandi. „Ég elska að þræða nytjamarkaði og finna gull og gersemar,“ segir Halldóra. „Ég hef verið að versla við Góða hirðinn, örugglega síðan hann opnaði. Og ég hef staðið í röð á þriðjudögum í hádeginu til að bíða eftir að komast inn til að fá bestu gersemarnar.“

Hún hafi þó séð verðið hækka töluvert í Góða hirðinum upp á síðkastið. „Og ég velti því fyrir mér hvort þessi hækkun er að sýna það skýrt hversu varhugaverð skynditískan (e. fast fashion) er orðin, þó hún hafi þegar verið það frá umhverfis- og mannúðarsjónarmiðum, eða er hvort kostnaðurinn við rekstur Góða hirðisins standi ekki undir sér vegna launakostnaðar og utanumhalds?“ segir Halldóra.

Hún veltir því fyrir sér hvort hringrásarhagkerfið, sem hún hefði trúað að væri hagkvæmast að öllu leyti, sé að einhverju leyti kostnaðarsamara en að versla vörur skynditískunnar. Þá segir hún sorglega þróun að fólk sem glími við fátækt og geti ekki verslað hjá fyrirtækjum sem framleiða skynditískuvörur og leiti því í nytjamarkaði, geti ekki lengur notið lágu verðanna sem eitt sinn hafi einkennt Góða hirðinn. 

„Mér finnst það hreinlega sársaukafullt að fólk eins og móðir mín sjá sér ekki fært einu sinni að gefa gjafir til barnabarna sinna úr nytjamarkaði eins og Góða hirðinum, sem er stærsti nytjamarkaðurinn á Íslandi og einnig rekinn fyrir tilstillan ríkisins,“ útskýrir Halldóra.

Góði hirðirinn fyrst og fremst umhverfisverkefni

Freyr Eyjólfsson verkefnastjóri fræðslu og kynninga hjá Sorpu segir það gerast í einstaka tilfellum að vörur úr ódýrum verslunum eins og IKEA og JYSK séu verðlagðar hærra í Góða hirðinum en sama varan nýframleidd. „En það er náttúrlega ákveðin skekkja í kerfinu.“

„Það er töluverður kostnaður sem fylgir því að safna öllum þessum hlutum í kerfinu, það þarf að leigja gáma og húsnæði, kosta akstur, ráða fólk í vinnu,“ segir Freyr í samtali við fréttastofu. „Og kostnaður við hvert kíló í Góða hirðinum eru um það bil fimm hundruð krónur,“ segir Freyr. Þannig gerist í einstaka tilfellum að vara sé verðlögð hærra en sú sama nýframleidd. 

„En Góði hirðirinn er ekki hagnaðardrifin starfsemi. Það þarf bara að reka þetta á núllinu og allur hagnaður fer í góðgerðarmál. Þannig að öll verð í góða hirðinum eru réttlát og eins lág og mögulegt er.“

Freyr segir að frá síðasta ári hafa sala og magn sem til þeirra barst aukist um þriðjung. Það séu góðar fréttir fyrir hringrásarhagkerfið og ummerki um að eftirsókn eftir vörum í hringrás sé að aukast. 

„Það gleymist líka oft í þessu samhengi, að Góði hirðirinn er fyrst og fremst umhvefisverkefni. Það koma sjö til tíu tonn af hlutum á hverjum einasta degi. Og þarna erum við að bjarga hlutum frá því að vera urðaðir eða hent,“ segir Freyr.